Όταν ο Μπένι, ο Λοβέρδος, η Γιάννα κι ο Θέμος «σκοτώνονταν» στα αμφιθέατρα

Τότε έδιναν τις μάχες στις αίθουσες στα αμφιθέατρα του ΑΠΘ για να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο. Σήμερα οι περισσότεροι ως αρχηγοί κόμματων, υπουργοί και βουλευτές της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης διαχειρίζονται την χρεοκοπία της χώρας και ελπίζουν να αφήσουν στα παιδιά τους έναν καλύτερο κόσμο.

Η εκλογή του Βενιζέλου στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ στην πραγματικότητα είναι μια πολιτική σύγκρουση που ξεκίνησε το 1974 στην Θεσσαλονίκη και σήμερα ...

βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Είναι το αφήγημα των πρώην συμφοιτητών.

Θεσσαλονίκη, Φθινόπωρο του 1974.
Η δικτατορία των συνταγματαρχών έχει καταρρεύσει από τον Ιούλιο και η ελληνική κοινωνία ανακαλύπτει τις ελευθερίες και την ελευθεριότητα της Δημοκρατίας. Στην κεντρική πολιτική σκηνή κυριαρχεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο οποίος προσπαθεί να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση από ένα οπερετικό, αλλά αυταρχικό καθεστώς, σε μια αστική δημοκρατία. Οι Έλληνες εισέρχονται στην πιο σταθερή πολιτική περίοδο που γνώρισε από συστάσεως του το ελληνικό κράτος. Το 1974, με την μεταπολίτευση δρομολογείται ένα πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό ρεύμα που θα προσδώσει -με διάρκεια- ευημερία, σταθερότητα και ανάπτυξη στην ελληνική κοινωνία. Την εποχή εκείνη η Αριστερά στο σύνολό της βιώνει μια μεγάλη κοσμογονία. Η νομιμοποίηση του Κομμουνιστικού Κόμματος, η προσδοκία της ανανέωσης που δημιουργεί το ευρωκομουνιστικό εγχείρημα του ΚΚΕ εσωτερικού, ο δυναμισμός της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, και κυρίως η ελπίδα που αντιπροσωπεύει ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ θα γείρουν σταδιακά την πλάστιγγα των συσχετισμών υπέρ της Αριστεράς.

Η έλευση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981 θα αποτυπώσει και την πολιτική πλειοψηφία που θα διαρκέσει για δύο ολόκληρες δεκαετίες. Το 1974 τα μικροαστικά στρώματα, που θέλουν να ενταχθούν δυναμικά στην ελληνική κοινωνία αρχίζουν να ακολουθούν τον Ανδρέα Παπανδρέου. Οι απόκληροι του εμφυλίου πολέμου που περιθωριοποιήθηκαν κοινωνικά και οικονομικά από το δεξιό μεταπολεμικό κράτος επανεντάσσονται στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Ίντριγκες στο «Kαφενείο του Τάκη»

Την περίοδο εκείνη τα ελληνικά πανεπιστήμια εξελίσσονται σε ανεξάντλητα φυτώρια παραγωγής πολιτικού προσωπικού τροφοδοτώντας έκτοτε με στελέχη τα πολιτικά κόμματα. Κυρίως το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και τον Συνασπισμό. Το μισό πολιτικό προσωπικό του ΠΑΣΟΚ, πολλοί βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης που παίζουν σήμερα πρωταγωνιστικό ρόλο στη κεντρική πολιτική σκηνή και στο ψυχόδραμα της διεκδίκησης της ηγεσίας του κινήματος, προέρχονται από τα αμφιθέατρα του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Στα σπουδαστήρια, τα καφέ, τις ταβέρνες όπου σύχναζε ο φοιτητόκοσμος και στο «μυθικό» κυλικείο της Νομικής σχολής γνωστότερο ως «καφενείο του Τάκη» γεννήθηκαν φιλίες, αναπτύχθηκαν ίντριγκες, πολιτικά πάθη και αβυσσαλέα μίση που συχνά διαρκούν έως σήμερα. Η μεγάλη καχυποψία που χωρίζει σήμερα λόγου τον νέο -σε λίγες μέρες- πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Βαγγέλη Βενιζέλο με τον Χάρη Καστανίδη χρονολογείται από τα χρόνια της νομικής. Η πληθωρική προσωπικότητα του Βαγγέλη φαίνεται ότι «καταπίεζε» από τότε τις φιλοδοξίες του Χάρη.

Για επτά ολόκληρα χρόνια, από το 1973 έως το 1980 θα συνυπάρξουν ως φοιτητές κάποιοι εκ των πρωταγωνιστών μετέπειτα του πολιτικού ψυχοδράματος που ζει τα τελευταία χρόνια το ΠΑΣΟΚ. Οι Βαγγέλης Βενιζέλος, Χάρης Καστανίδης, Ανδρέας Λοβέρδος, Γιώργος Φλωρίδης, Μιχάλης Χρυσοχοιδης, Γιάννης Μαγκριώτης, Άννα Διαμαντοπούλου, Χρύσα Αραπογλου (αν και μερικά χρόνια νεώτερη) και Σοφία Γιαννακά, εξελέγησαν αργότερα βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Για λιγότερο από μια δεκαετία θα συνυπάρξουν στην Θεσσαλονίκη της μεταπολίτευσης. Ως συνδικαλιστές, αγκιτάτορες και απλά μέλη της ΠΑΣΠ, της ΚΝΕ του Ρήγα Φεραίου ή της νεολαίας της Ένωσης κέντρου-Νέες Δυνάμεις θα δώσουν τις πρώτες μεγάλες πολιτικές μάχες στα αμφιθέατρα του πανεπιστημίου.

Μαζί τους συμπρωταγωνιστεί και μια πλειάδα ταλαντούχων νεαρών οι οποίοι σήμερα είναι εξέχοντα μέλη του ελληνικού establishment. Εκδότες εφημερίδων, όπως ο Θέμος Αναστασιάδης, ισχυρές γυναίκες όπως η Γιάννα Αγγελοπούλου, καθηγητές πανεπιστημίου, όπως ο Γιώργος Σωτηρέλης ο Βαγγέλης Βασιλακάκης, ο Χαράλαμπος Αποστολίδης ο Κώστας Χρυσόγονος. Δικαστές στην Ε.Ε, όπως ο Χάρης Ταγαράς. Διαπρεπείς δικηγόροι της Αθήνας ή της επαρχίας όπως ο Νότης Ψυλλάκης, ο Στεργιος Λιάπης, ο Μιχάλης Τριανταφυλλίδης, Γιώργος Βασιλακάκης, Οδυσσέας Καραγιανακίδης, ο Βασίλης Δεληβοριάς (νομικός σύμβουλος του MEGA και o δικηγόρος που ανέτρεψε το νόμο της κυβέρνησης Καραμανλή για τον βασικό μέτοχο). Δημοσιογράφοι όπως ο Γιάννης Τριάντης της Ελευθεροτυπίας, ο Μανώλης Αναγνωστάκης, του MEGA και ο Δημήτρης Παγαδάκης του «Πρώτου Θέματος». Σημαντικοί δικαστές όπως ο Βασίλης Φλωρίδης, αδερφός του Γιώργου και διπλωμάτες όπως ο πρέσβης Νίκος Πάζιος. Ισχυροί παράγοντες των χρηματογορών όπως ο Φοίβος Χατζής. Οι περισσότεροι από αυτούς σήμερα, που ηλικιακά βρίσκονται λίγο μετά πενήντα, με την αναμενόμενη εκλογή του Βενιζέλου στην προεδρία του Πασοκ θα νοσταλγούν ενδεχομένως την εποχή που ονειρεύονταν να αλλάξουν τον κόσσμο.

«Αυτός ο στρουμπουλός είναι κελεπούρι!»

Το αστέρι του Βαγγέλη Βενιζέλου στα αμφιθέατρα του Αριστοτελείου θα ανατείλει σχεδόν αμέσως. Γεννημένος την 1η Γενάρη του 1957 στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης, θα μπει στην Νομική το 1974, στην πρώτη ακαδημαϊκή περίοδο μετά την πτώση της χούντας. Στη Nομική σχολή, στην περίοδο της δικτατορίας κυριαρχούν ο Γιάννης Χαρδαλιάς, ο Θανάσης Ακριβόπουλος, ο Βαγγέλης Καργούδης, και ο Βασίλης Δεμουρτζίδης. Ο πρώτος θα ακολουθήσει αργότερα τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο δεύτερος είναι στέλεχος του Ρήγα Φεραίου με σημαντικές αντιδικτατορικές περγαμηνές και φυλακίσεις, ο τρίτος είναι αθεράπευτα ΕΔΑ και ο τέταρτος στέλεχος του ΚΚΕ. Μετά την μεταπολίτευση η γενιά αυτή των στελεχών αρχίζει να αποσύρεται από τον φοιτητικό συνδικαλισμό, εντάσσονται σταδιακά στους μηχανισμούς των κομμάτων τους και παραδίδουν την σκυτάλη στους τότε 18ρηδες.

Ο Θανάσης Ακριβόπουλος, γεννημένος το 51, ο οποίος συμμετέχει, σήμερα δικηγορεί στην Αθήνα, θυμάται την πρώτη φορά που συνάντησε τον Βαγγέλη πανεπιστήμιο. «Τον Οκτώβριο του 74, είμαι μέλος του γραφείου σπουδάζουσας του Ρήγα Φεραίου και με ειδοποιούν ότι τα πρωτάκια της νομικής κάνουν συνέλευση. Εμείς τότε κάναμε κανονικό scouting για να βρούμε ταλέντα. Πάμε στην συνέλευση με ένα σύντροφο από την φυσικομαθηματική, τον Τάκη Λέντζο. Ξαφνικά σηκώνεται ένας στρουμπουλός πιτσιρικάς και κάνει μια τρομερή ομιλία. Σαν να ακούς τον Βαγγέλη σήμερα. Κοιταζόμαστε με τον Τάκη και είναι σαν να λέμε ότι βρήκαμε το κελεπούρι.. Λίγο αργότερα γίνονται οι συστάσεις. -Πως σε λένε; -Βαγγέλη Βενιζέλο. -Μπράβο Βαγγέλη, καταπληκτική ομιλία». Ο Βαγγέλης δέχεται το κομπλιμέντο κολακευμένος, αλλά γρήγορα οι δύο Ρηγάδες καταλαβαίνουν ότι έχει διαλέξει ήδη στρατόπεδο. Είναι «Δ.Σ.Ε.Ν.», δηλαδή Δημοκρατική, Σοσιαλιστική, Ένωση, Νέων. Είναι η συνδικαλιστική παράταξη των Νέων Δυνάμεων που έχει συμπράξει με την Ένωση Κέντρου. Στην ομάδα είναι ο Χάρης Ταγαράς, ανώτατος σήμερα δικαστής στην Ε.Ε., ο Χρήστος Δαχτυλίδης, ο Δρόσος Ταυλάριος και ο μεγαλύτερος τους σε ηλικία, από το Πολυτεχνείο Σπύρος Βούγιας. Με τον Ρήγα Φεραίο θα συνεργαστούν αργότερα όταν συγκροτήθηκε «Δημοκρατική Ενότητα» η συνδικαλιστική φοιτητική συμπαράταξη που έδινε κοινή στέγη στους Ρηγάδες, την νεολαία της ΕΔΑ, το ΚΟΔΗΣΟ και τα άλλα «γκρουπούσκουλα» της κεντροαριστεράς. Φεύγοντας ο Ακριβόπουλος και ο Λέντζος είναι βέβαιοι ότι «ο πιτσιρικάς έχει μέλλον».

Scouting για να βρουν νέα αίμα δεν κάνουν μόνο οι Ρηγάδες. Κάνουν όλα τα κόμμα με πρώτη φυσικά την ΚΝΕ. Στα ελληνικά πανεπιστήμια την εποχή εκείνη κυριαρχεί η ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ που πρόσκειται στο ΚΚΕ. Ο Ρήγας Φεραίος έχει μικρότερη απήχηση. Η ΠΑΣΠ η νεολαία του ΠΑΣΟΚ ακόμα δεν έχει δύναμη. Θα κυριαρχήσει όμως άμεσα από την επόμενη κιόλας χρονιά. Όσο για την ΝΔ είναι περίπου ανύπαρκτη, αφού για τον φοιτητικό ριζοσπαστισμό το να είσαι δεξιός ισοδυναμεί περίπου με ποινικό αδίκημα.

Ωστόσο οι «βουβοί» εκείνοι φοιτητές ψηφίζουν, τότε, με καλά ποσοστά τη παράταξή τους ΝΔΦΚ , τουλάχιστον στη Νομική. Στη ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ της Nομικής του Αριστοτελείου στα χρόνια εκείνα κάνει κουμάντο ο Χρήστος Κοντογιώργος. Έχει όμως περάσει πια στην ΚΝΕ και στο κόμμα, και ψάχνει τον αντικαταστάτη του. Θα τον βρει γρήγορα στο πρόσωπο του Νότη Ψυλλάκη ή «Νοτιά», όπως τον αποκαλούν οι συμφοιτητές του. Έναν πιτσιρικά από τα Χανιά με γυαλιά και μαλλιά αφάνα. Ο Νότης είναι δεινός ρήτορας, μεθοδικός και δεν κωλώνει στις συνελεύσεις. Θα πάρει το δαχτυλίδι του αγκιτάτορα και σύντομα θα γίνει το βαρύ πυροβολικό της ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗΣ στην νομική.

Στην ομάδα πρωτοστατούν ήδη ο Ανδρέας Λοβέρδος από την Πάτρα, ο συχωρεμένος Νίκος Θεοδοσόπουλος, ο Δημήτρης Παγαδάκης, ο Κώστας Μίτζηρας, παιδικοί φίλοι από τον Κολωνό, που μπήκαν και οι τρεις στην Θεσσαλονίκη. Στον σκληρό πυρήνα συμμετέχουν ο Γιώργος Ηλιόπουλος από την Καλαμάτα, (διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ανδρέα Λοβέρδου αργότερα), μεγαλύτερος τους κατά μερικά χρόνια, ο Τάσος Λύτρας και πιο χαλαρά ο νεώτερός τους Θέμος Αναστασιάδης. Στην ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ της Νομικής συμμετέχει και ο δημοσιογράφος της Ελευθεροτυπίας σήμερα Γιάννης Τριάντης, από το Αγρίνιο, και μεγάλος μπαλαδόρος, τον οποίο κάποιοι συναγωνιστές του θα επιχειρήσουν να τον διαγράψουν τρεις τουλάχιστον φορές με την κατηγορία ότι διάβαζε «Αντί» και «Αυγή». Ο Γιάννης Τριαντης συγκατοικεί με τον Στέργιο Λιάπη, από την Βέροια που του γνωρίζει στον συμπατριώτη του Μιχάλη Χρυσοχοιδη. Έναν ντροπαλό και χαμηλών τόνων ΠΑΣΠΙΤΗ που δεν παίρνει ποτέ τον λόγο στα αμφιθέατρο. Στην Πολυτεχνική σχολή σπουδάζει τα ίδια περίπου χρόνια η Άννα Διαμαντοπούλου ενώ στη Ιατρική φοιτά και ο Γιάννης Δατσέρης, στέλεχος σήμερα τη ομάδας Βενιζέλου και σύζυγος της ευρωβουλευτίνας Συλβάνας Ράπτη.

Η ΠΑΣΠ έχει τους δικούς της ρήτορες, μικρότερης ίσως εμβέλειας. Ο Χάρης Καστανίδης, γεννημένος το 1956, γιος πρώην βουλευτή της Ένωσης Κέντρου που εκλεγόταν στην Κοζάνη, είναι μάλλον πομπώδης, έχει όμως απήχηση στον φοιτητόκοσμο. Το 1974 εμφανίζεται ξαφνικά εκ μεταγραφής από το Παρίσι, με φήμη τροτσκιστή, ο Φοίβος Χατζής, στέλεχος σήμερα της κεφαλαιαγοράς, ο οποίος αποκτά σύντομα ακροατήριο και μεγάλη αίγλη, πολύ πέραν της ΠΑΣΠ στην οποία εντάσσεται. Ο Χατζής αποτελεί «κίνδυνο» για τον Χάρη Καστανίδη. Για ένα διάστημα μάλιστα ο Φοίβος γίνεται μέλος του εκτελεστικού γραφείου του ΠΑΣΟΚ και συνομιλητής του Ανδρέα Παπανδρέου. Θα εγκαταλείψει αργότερα τη πολιτική, τελειώνοντας την «ENA», (: «École Nationale d' Administration»), στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Χάρβαρντ.

Σημαίνον στέλεχος της ΠΑΣΠ, που διαδέχτηκε τον Γιάννη Χαρδαλλιά στην προεδρία του συλλόγου φοιτητών Nομικής είναι ο Νίκος Ηλιάδης. Στην Aριστερά ανήκουν και ο Βασίλης Βασιλακάκης παιδικός φίλος του Β. Βενιζέλου και συμμαθητής του στο δημοτικό, καθηγητής σήμερα της νομικής στο ΑΠΘ και ο Χαράλαμπος Αποστολίδης, επίσης παιδικός φίλος του Βενιζέλου και καθηγητής πλέον στο πανεπιστήμιο της Ντιζόν. Όλοι μαζί θα διαγράψουν, στο πλαίσιο της αποχουντοποίησης, από τον σύλλογο φοιτητών της νομικής τον Σάββα Τσιτουρίδη, μετέπειτα υπουργό της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, του νεώτερου. Την ίδια χρονιά στην Nομική είναι και ο Δημήτρης Σταμάτης βουλευτής σήμερα Αιτωλοακαρνανίας της ΝΔ και γιος του υπουργού Δημοσίας Τάξεως του Καραμανλή. Όταν οι άλλοι καπνίζουν «μισαδάκια» ή φθηνά «Κιρέτσιλερ Ξανθης», ο Σταμάτης προσφέρει Marlboro και πηγαίνει στα μπουζούκια με δικό του αυτοκίνητο.

Ο Μπένι και οι «ατάκες του Καραγκιόζη»

Τον τρίτο πόλο στην Νομική τον αποτελεί ο Μιχάλης Τριανταφυλλίδης, γιος ενός δικηγόρου με τροτσικιστικές καταβολές, συνηγόρου της πολιτικής αγωγής στην δίκη που ακολούθησε της δολοφονίας του προδικτατορικού βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο ογκώδης τότε Τριανταφυλλίδης είναι «Ρηγάς», δεινός ρήτορας και μεγάλος πλακατζής. Φρόντιζε μαζί με άλλους στο προεδρείο να βάζει να μιλάει στις συνελεύσεις αμέσως μετά τον Βενιζέλο και τον Βαγγέλη Καργούδη στέλεχος της ΕΔΑ, καρδιακό φίλο του Μπένι τότε, ταλαντούχο συνδικαλιστή με μεγάλη ευφυΐα και χιούμορ, που υπήρξε καραγκιοζοπαίκτης και ήξερε απέξω όλους τους διάλογους του θεάτρου σκιών. Στις «προγραμματικές» και «ηγετικές» ομιλίες του Βενιζέλου, ο Καργούδης απαντούσε με ευφυολογήματα του Καραγκιόζη, προκαλώντας σεισμό από τα γέλια. Ήταν όμως φίλοι και ο Μπένι δεν του κρατούσε κακία. Οι συνελεύσεις κρατούσαν τότε πάνω από 12 ώρες, τις παρακολουθούσαν και από άλλες σχολές και ο Βενιζέλος «έδινε ρέστα». Στον Καργούδη, αποδίδεται ένα ευφυολόγημα που άφησε εποχή. Όταν η Δημοκρατική Συμμαχία το 1977 πάτωσε εκλογικά ο Καργούδης είπε στον Μπένι το εξής αμίμητο: «Βαγγέλη, πες στον Ψαρουδάκη (τον πρόεδρο της Χριστιανικής Δημοκρατίας) ότι το αποτέλεσμα δεν αλλάζει με τίποτε. Εκτός και εάν διασχίσει, όπως ο Χριστός, τον Θερμαϊκό με τα πόδια».

Μπάλα και καβγάδες έξω από τα αμφιθέατρα

Βαγγέλης Βενιζέλος, Νότης Ψυλλάκης και Μιχάλης Τριανταφυλλίδης είναι τα τρία μεγάλα αστέρια της Νομικής, στη μεταπολίτευση. Για την ακρίβεια από το '76 και μετά. Πίσω από αυτούς στοιχίζονται οι «οπλαρχηγοί». Οι συγκρούσεις όλων αυτών των πιτσιρικάδων στα αμφιθέατρα θα αφήσουν εποχή. Όχι μόνο για το επίπεδο του πολιτικού λόγου, αλλά και για τις πλάκες που γίνονται όταν παίζουν μπάλα στην «αλάνα» μπροστά από το χημείο. Ο Μπενι είναι Παοκτζής, ο Τριανταφυλλίδης Αρειανός, ο Λοβέρδος Ολυμπιακός και φανατικός αναγνώστης του «Φωτός των Σπορ». Ολυμπιακοί ήταν οι Ψυλλάκης και Θανάσης Παφίλης βουλευτής σήμερα του ΚΚΕ. Παγαδάκης και Θεοδοσόπουλος ήταν βαμμένοι Παναθηναϊκοί με μακρά θητεία στη Λεωφόρο, ενώ ο Ηλιόπουλος, αν και Καλαματιανός ήταν Πανιώνιος.

Ο Θανάσης Παφίλης, εκ Φθιώτιδος, βουλευτής σήμερα του ΚΚΕ, έπαιζε με άρβυλα και αν σε πάταγε κινδύνευες να μείνεις για πάντα ανάπηρος. Σέντερ-μπακ έπαιζε ο Ηλιόπουλος που μπούκαρε φωνάζοντας ότι «όποιος με περάσει πέθανε». Ο Βενιζέλος έπαιζε σε απροσδιόριστη θέση, ενώ Αντρέας Λοβέρδος αν και πίστευε ότι παίζει εξτρεμάκι, ήταν καλύτερος ως θεατής καθότι υπήρξε σταρ του μπασκετ και φανατικός φαν του αθληματος. Ο τελευταίος υπήρξε και εραστης του λουκ Easy Rider με τη Χοντα μοτοσικλετα του. Μαλιστα την εποχή που έμενε με το Θεμο Αναστασιαδη και λοιπούς μηχανοβιους σαν τους αδελφους Μπόμπορα, στην άκρη της ημιαγροτικής τότε Άνω Τούμπας, το σπίτι τους έμοιαζε απέξω σαν συνεργείο μοτοσικλετών από τις παρκαρισμένες μηχανές. Το μοναδικό μέλος της ΠΠΣΠ, που παρέβλεπε το «ρεβιζιονισμό» της ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗΣ και τον ρεφορμισμό της ΠΑΣΠ και συμμετείχε στο κλοτσοσκούφι, ήταν ο Μανόλης Αναγνωστάκης δημοσιογράφος σήμερα στο MEGA. Κάποτε μάλιστα και παρά τον δημόσιο κίνδυνο που λεγόταν Παφίλης έπαιξε και ξυπόλητος.

Ένας εξ αυτών πρωταγωνιστεί και σε ένα επεισόδιο, το '74, όταν συλλαμβάνεται στις γραπτές εξετάσεις στο εμπορικό δίκαιο, να αντιγράφει κανονικά από το βιβλίο. Σηκώνεται, αρπάζει από το πουκάμισο τον βοηθό καθηγητή που θέλει να του πάρει το γραπτό, τον κολλάει στο τοίχο και του φωνάζει: «Πάνε αυτά που ξέρατε, τελειώσανε οριστικά». Η αντιγραφή ήταν ακόμα προέκταση της αντιχουντικής αντίστασης και το πέρασμα του μαθήματος εθεωρείτο επιβράβευσή της ως κοινωνικός βαθμός ...

Σημειώσεις στην πλαστική σακούλα

Το '79, εμφανίζεται εκ μεταγραφής από την Κομοτηνή στο ΑΠΘ και ο Γιώργος Φλωρίδης, πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Σημίτη και ηγετικό στέλεχος της ομάδας Βενιζέλου στην εσωκομματική αναμέτρηση του 2007. Είναι ήδη ΠΑΣΠ έχει διατελέσει πρόεδρος του συλλόγου φοιτητών νομικής του πανεπιστημίου Κομοτηνής, με συμφοιτητές τον Λάκη Λαζόπουλο, τον γνωστό σήμερα ζωγράφο Χρήστο Μποκόρο και τον ιδιοκτήτη παλιότερα του θρυλικού κλαμπ Rock and Roll, και σήμερα του Gaspar στον Νέο Ψυχικό, Γιώργο Πιτσιλή. Ο Φλωρίδης συνδέεται φιλικά με τον Β. Βενιζέλο και μετά από πρόταση του καθηγητή του συνταγματικού Αριστόβουλου Μάνεση γράφουν ως τεταρτοετείς μια εργασία για τον αντιμονοπωλιακό νόμο του Καραμανλή. Την ΠΑΣΠ του ΑΠΘ την καθοδηγούσε από την Αθήνα ο Κώστας Σκανδαλίδης που ανέβαινε συχνά πάνω. Κυκλοφορούσε κρατώντας τα κομματικά έγγραφα και τις σημειώσεις σε μια πλαστική σακούλα. Τριάντα χρόνια μετά Βενιζέλος Φλωριδης και Λοβέρδος θα δώσουν μαζί την μάχη για την διεκδίκηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ το 2007. Στην συνέχεια ο Φλωρίδης θα αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ. Πρωτοετής τότε είναι και ο αδερφός του Φλωρίδη, Βασίλης, προϊστάμενος σήμερα της εισαγγελίας Θεσσαλονίκης. Στέλεχος της ΠΑΣΠ ως φοιτητής της φυσικομαθηματικής και μέλος του κεντρικού συμβουλίου της ΦΕΑΠ είναι και ο σημερινός βουλευτής Γιάννης Μαγκριώτης που έχει την εποχή εκείνη ψύχωση με τα «πηγαδάκια» όπου αναλύονταν τα πάντα.

Έρωτας και Επανάσταση

Για τους νεαρούς φοιτητές της Αριστεράς η εγκαθίδρυση της λαϊκής δημοκρατίας στην Ελλάδα ήταν απλώς ζήτημα χρόνου. Το μοντέλο ίσως άλλαζε. Οι ΚΝίτες πίστευαν ότι σωστός δρόμος οδηγούσε στην Μόσχα, «οι Κινέζοι» στο Πεκίνο ή στα Τιραννα ενώ οι Ρηγάδες σε κάτι που να φέρνει στο αυτοδιαχειριστικό μοντέλο της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο και λίγο από το εξεγερμένο Παρίσι του '68. Τα σοσιαλδημοκρατικά γκρουπούσκουλα θέλουν μια κοινωνία στα πρότυπα των Σκανδιναβικών δημοκρατιών και ψάχνουν το τρίτο δρόμο που περνάει από τα απελευθερωτικά κινήματα του λεγόμενου τρίτου κόσμου.

Σπουδάζουν, κάνουν πλάκες, ετοιμάζουν το μέλλον τους και σκέφτονται την επανάσταση. Και φροντίζουν να προετοιμαστούν για το επικείμενο αντάρτικο. Λοβερδος, Παγαδάκης, Φρονίστας. Λύτρας, Νικολουτσόπουλος-ο γνωστός εργατολόγος, – ανεβαίνουν συχνά με εξάρτηση εκδρομής στο Κορφιάτη, από τα χαράματα, για εξοικειωθούν με τις κακουχίες που προϋποθέτει μια ενδεχόμενη κυβέρνηση του βουνού. Στο τέλος όταν συναντούσαν σε κανά ξέφωτο άλλες επαναστατικές ομάδες το γύριζαν στο διπλό... Η μεγαλύτερη εκτόνωση ήταν στο τέλος της ημέρας να περιγράφουν τα γκολ της επαναστατικής γυμναστικής στις φοιτητοταβέρνες, στο πολύ ιν καφέ- ζαχαροπλαστείο του «Κικιλίνη» στη Τσιμισκή , ή στο περιβόητο καφε «Αλφα» στη Πριγκηπος Νικολαου.

Παροιμιώδης είναι και η αποστροφή του στελέχους τότε του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Καρφή ο οποίος στα πιεστικά ερωτήματα-καταγγελίες των συνομιλητών του, αν είναι υπέρ του ένοπλου αγώνα-αγαπημένο θέμα συζήτησης των φοιτητών της εποχής-είπε το εξής αμίμητο. «Ναι, αλλά με την προϋπόθεση ότι οπλισμός θα είναι ελαφρύς»!

Τα χρόνια εκείνα γεννήθηκαν και μεγάλοι έρωτες που συχνά κατέληξαν στην εκκλησία.

Ο Βαγγέλης Βενιζέλος θα γνωρίσει τη μέλλουσα γυναίκα του Λίλα Μπακατσέλου, στη «Δόμνα», μια ταβέρνα της άνω πόλης, μετά από μια παράδοση Συνταγματικού Δικαίου του μακαρίτη Δημήτρη Τσάτσου, μέντορα του ίδιου αλλά και του Λοβέρδου. Στην παρέα εκείνο το βράδυ ήταν ο σημερινός διευθυντής των ΝΕΩΝ Χρήστος Μεμής, ο Γιάννης Χαρδαλιάς, ο Φοίβος Χατζής, ο Χάρης Ταγαράς κ.α. Στην Νομική ήταν την εποχή εκείνη και η Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, πρόεδρος πολύ αργότερα του Αθήνα 2004.Φορούσε ταγιέρ σε στιλ Κοκό Σανέλ και ξεχώριζε ανάμεσα στα άφθονα ταγάρια και τις υφαντές φούστες -βελέντζα, αλλά τη πρόδιδε η κρητική της καταγωγή από την προφορά. Αν και το «κι άλλο» το πρόφερε «τσάλο», ψήφιζε μάλλον Δημοκρατική Ενότητα.

Το 79-80 άρχισε η γενιά να αποφοιτά και να φεύγει από το πανεπιστήμιο. Ο Βενιζέλος πήγε για μεταπτυχιακά στο Παρίσι, ο Ψυλλάκης τα ίδια. Ο τελευταίος μάλιστα διαδέχτηκε τον Πέτρο Κωστόπουλο στην προεδρία του συλλόγου των ελλήνων φοιτητών και στη ΠΟΕΔΥ. Ο Λοβέρδος , οπως και ο Φλωρίδης, πήγε να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία. Μετά έφυγε για μεταπτυχιακά στις Βρυξέλλες. Κάποιοι ακολούθησαν πανεπιστημιακή καριέρα, άλλοι έγιναν δικηγόροι, δικαστές, δημοσιογράφοι ή επιχειρηματίες. Όλοι αυτοί σήμερα που είτε ζουν σαν πρωταγωνιστές, είτε παρακολουθούν σαν θεατές την μάχη ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ αισθάνονται ότι τους ενώνει ένα κοινό παρελθόν. Τότε που πίστευαν ότι θα αλλάξουν τον κόσμο...κάνοντας τον πιο δίκαιο.

Υ.Γ. Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στο «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» τον Νοέμβριο του 2007, στις παραμονές των εσωκομματικών εκλογών για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και με τον τρόπο του παραμένει επίκαιρο.

Χ.Ρ.

iefimerida.gr