ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΣΥΝΙΣΤΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Ρεπορτάζ : Ευγενία Τζώρτζη
(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Η ευημερία της ελληνικής κοινωνίας τις δύο προηγούμενες δεκαετίες στηρίχθηκε σε πήλινα πόδια. Υπέρμετρη κατανάλωση, μείωση των εξαγωγών με παράλληλη αύξηση των εισαγωγών, στροφή των...

επενδύσεων στις κατασκευές και επιδοτήσεις σε επιχειρήσεις που οδήγησαν σε κουφάρια μονάδων, αφού εγκαταλείφθηκαν αμέσως μετά τη λήψη της επιδότησης.
Αυτή είναι η εικόνα της ελληνικής οικονομίας σήμερα που καλείται, σύμφωνα με ειδική μελέτη της Eurobank («Η Ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας: Πηγές, Προοπτικές και ο Ρόλος των Επενδύσεων και των Εξαγωγών»), να επαναπροσδιορίσει το παραγωγικό της μοντέλο και να ξαναθυμηθεί «την ηθική της παραγωγικότητας και της αποταμίευσης».
Σύμφωνα με τη μελέτη, την οποία υπογράφουν ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, καθηγητής Νικόλαος Καραμούζης και ο Senior Economist της Τράπεζας, δρ Τάσος Αναστασάτος, είναι χαρακτηριστικό ότι η ιδιωτική κατανάλωση το 2010 συνιστούσε το 75% του ΑΕΠ έναντι 57,6% του μέσου όρου στην Ευρωζώνη, ενώ μεταξύ 2000 - 2007 το 34,3% των επενδύσεων αφορούσε την ανέγερση κατοικιών έναντι 28,4% στην Ευρώπη των «17». Σε διάστημα μερικών μόνο ετών το ποσοστό του δημοσίου χρέους που χρηματοδοτείται στις διεθνείς αγορές προσέγγισε το 80% έναντι μονοψήφιου αριθμού στις αρχές της δεκαετίας του 1990, απελευθερώνοντας πόρους για τον ιδιωτικό δανεισμό που έφτασε το 2010 το 111% του ΑΕΠ, από 30% πριν από την απελευθέρωση του τραπεζικού συστήματος.
Η χώρα μας είχε την ευκαιρία να αναδιατάξει τις παραγωγικές της δυνάμεις, χωρίς να τις αξιοποιήσει, αναφέρουν οι συντάκτες της μελέτης. Οι καθαρές μεταβιβάσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. μεταξύ 1981-2001 ισούντο σε σταθερές τιμές του 2010 σε 203,5 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά την αντίστοιχη περίοδο το ΑΕΠ μεγεθύνθηκε μόλις κατά 97 δισ. ευρώ. Η γεωργία δέχθηκε επιδοτήσεις 169 δισ. ευρώ την περίοδο 1969-2009, αλλά το μερίδιο του πρωτογενούς τομέα μειώθηκε από το 20% το 1960 στο 15,6% το 1980 και στο 4,8% το 2010.
Το παράδειγμα της γεωργίας σκιαγραφεί, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, την -αποδεδειγμένη ιστορικά-αναποτελεσματικότητα των επιδοτήσεων ως εργαλείου ενίσχυσης της ανάπτυξης. Η ενίσχυση θα πρέπει να δίδεται σε νεοπαγείς επιχειρήσεις που είτε υστερούν σε φήμη έναντι εδραιωμένων ανταγωνιστών είτε δραστηριοποιούνται σε κλάδους με υψηλές αρχικές επενδύσεις παγίων και άρα έχουν δυσκολία εξασφάλισης χρηματοδότησης και διείσδυσης στην αγορά. Με αυτή τη λογική θα πρέπει να δίνεται έως ότου οι νέες επιχειρήσεις αυξήσουν επαρκώς το μέγεθος και την αποτελεσματικότητά τους, ενώ σε κάθε άλλη μορφή λειτουργεί ως μηχανισμός αναδιανομής πόρων και όχι αναπτυξιακά.